Hai case 30 anos estreouse «Acoso», unha película protagonizada por Michael Douglas e Demi Moore e dirixida por Barry Levinson. Alá polo ano 1994 a turbulencia liberal devoraba a sociedade e o feminismo non ía ser alleo a iso. O filme, para quen non o vise, narra a historia dun acoso laboral no que un superior se encapricha sexualmente dun subordinado e faille a vida imposible ante a negativa deste a acceder aos seus requirimentos sexuais, chegando incluso a causar o seu despido. Ata aí nada novo. Só que, o que podía ter sido un alegato contra a situación de violencia machista que se dá habitualmente en entornos onde é moi marcada a xerarquía sexual, como é o entorno laboral, convértese nunha historia rocambolesca ao plantear que o superior acosador sexa unha muller executiva forte e independente e a vítima acosada un amantísimo pai de familia a quen a primeira lle arrebatou un ascenso na empresa. Loxicamente, a película foi un éxito de recadación, impulsado principalmente polo atractivo dos actores protagonistas, pero un estrepitoso fracaso de crítica debido en gran parte á inverosimilitude da súa trama. Calquera muller sabe que o peor que lle pode acontecer nun traballo é que o seu xefe se encapriche dela. Pero que ó contrario non pasa.
O feminismo liberal, apoiado en personaxes como a Meredith Johnson de «Acoso», creou no imaxinario popular catro falsas crenzas. Unha, que o patriarcado caerá cando haxa mulleres ocupando lugares tradicionalmente atribuídos aos homes. Outra, que cando as mulleres acceden aos altos cargos laborais reproducen os comportamentos masculinos. En terceiro lugar, que con constancia, traballo e talento unha muller pode arrebatarlle un bo posto de traballo a un home. E, por último, que as condicións laborais dos homes e das mulleres son máis ou menos equiparables.
O Día da Muller Traballadora xurdiu por unha necesidade. Todas sabemos como eran as condicións de traballo durante a Revolución Industrial: altamente apreciadas na industria téxtil polas súas habilidades, traballaban xornadas de máis de 14 horas, iguais ás dos homes, pero por menos da metade do salario, e estaban expostas a produtos químicos que lles destrozaban os pulmóns, sen condicións de salubridade, nin baixas por partos ou enfermidades derivadas. Todo isto, mentres realizaban os traballos domésticos e parían fillos por ducias, vivos ou mortos. A isto hai que lle engadir o traballo das crianzas a partir dos 5 anos polas mesmas horas que os adultos e con salarios de miseria.
O 8 de marzo de 1857 centos de mulleres dunha fábrica de textís de Nova York saíron á rúa para protestar polas pésimas condicións nas que traballaban. Pedían cousas tan inauditas como horarios laborais razoables que lles permitisen realizar as tarefas da casa e poder durmir, cobrar o mesmo que os homes polo mesmo traballo, tempo para amamantar os seus bebés e a fin do traballo infantil. Aquela manifestación acabou mal, coa policía dispersando a protesta e 120 das mulleres que decidiron berrar polos seu dereitos, mortas. Aínda así, as traballadoras non se amedrentaron e continuaron as protestas desde ese histórico 8 de marzo. E, dous anos máis tarde, fundaron o seu primeiro sindicato.
No ano 1909, celebrouse por vez primeira un día nacional da muller, sendo este declarado o 28 de febreiro polo Partido Socialista en EUA. A data serviu de escenario para numerosas protestas baixo o lema «Pan e Rosas», no que o pan simboliza a seguridade económica e as rosas a calidade de vida para as mulleres.
«Mentres imos marchando, traemos días mellores,a nosa loita de mulleres é pola humanidade. Xa abonda que dez traballen para un que repousa, si ás glorias da vida, pan e rosas e pan e rosas».
O ano seguinte, na II Conferencia Internacional de Mulleres Socialistas, reunida en Copenhague, reiterouse a demanda de sufraxio universal para todas as mulleres e, como proposta de Clara Zetkin, proclamouse o 8 de marzo como o Día Internacional da Muller.
A reivindicación dun Día da Muller viviu o seu bautizo de sangue o 25 de marzo de 1911, tamén en Nova York. A fábrica de camisas Triangle Shirtwaist ardeu na madrugada con centos de mulleres que traballaban no interior de aquel edificio de dez plantas e que non puideron escapar das lapas porque os propietarios bloquearan todos os accesos para evitar roubos no seu interior. A dramática escena no corazón de Manhattan, que cobrou a vida de 146 mulleres, conmocionou a opinión pública. A meirande parte das vítimas eran mozas inmigrantes, de orixe xudía e italiana, que traballaban precariamente no taller téxtil da firma.
A traxedia, que coincidiu coas habituais protestas levadas a cabo ano tras ano no mes de marzo, serviu para que as leis estadounidenses comezasen a aplicar melloras na seguridade no traballo do sector industrial. O incendio da fábrica valeu, ademais, de punto de inicio para a causa das mulleres traballadoras e do internacionalismo obreiro en todo o mundo. O sindicato Women’s Trade Union League e o International Ladies’ Garment Workers Union organizaron moitas das protestas, entre as que destacou o desfile funerario silencioso, que reuniu a unha multitude de 100.000 persoas.
No entanto, houbo que esperar até 1977 para que a Organización das Nacións Unidas convertese a xornada do 8 de marzo no Día Internacional polos Dereitos da Muller e a Paz Internacional, «para conmemorar a loita histórica por mellorar a vida da muller».(E.C. El comercio)
Máis de século e medio despois, o Día Internacional da Muller Traballadoras é un día de loita por mellorar as condicións de vida das mulleres que traballan, que, curiosamente, son todas, asalariadas ou non.
É o día de pedir o aumento das baixas por maternidade; de que non se produzan despidos ou cancelacións de contratos laborais por embarazo; de que estar en idade fértil non sexa un hándicap laboral só para as mulleres; de que unha xornada maternal non supoña perda de poder adquisitivo ou de oportunidades profesionais; de que se persiga o acoso sexual no traballo coa mesma dureza que o roubo; de que non exista fenda salarial nin teito de cristal; de que se bareme ás mulleres polo seu talento e capacidades, non polo seu sexo; de que os estándares de conforto nos postos de traballo non sexan medidos polo home; de que non se permita que as baixas por paternidade non se usen para outra cousa que non sexa o coidado dos fillos e o traballo doméstico; de que non se «criminalice» a dedicación profesional dunha muller para non lle dar a custodia dos seus fillos; de que se revaloricen económica e socialmente as profesións altamente feminizadas, de que se favoreza a conciliación real; de que acabe a dobre xornada laboral das mulleres… a fin de contas, de que a muller deixe de ser o elemento secundario no mundo laboral exactamente igual que no resto dos aspectos da vida, mediante a consecución da equidade entre sexos, que non igualdade.
Non hai mulleres executivas que lles quiten postos de traballo aos homes grazas á súa valía profesional e que despois se encaprichen con eles sexualmente. Por non haber, non hai posto de traballo que en igualdade de condicións se lle dea a unha muller en detrimento dun home, a non ser que sexa por medio dalgunha política de discriminación positiva ou por un acto de nepotismo.
O Día Internacional da Muller Traballadora non foi nunca un día de reivindicación obreira como se unha parte do proletariado, casualmente a de sexo feminino, decidise caprichosamente saír vindicar melloras laborais pola súa conta. O Día Internacional da Muller Traballadora foi sempre un día de loita feminista. Porque calquera opresión que sofre unha persoa, se é muller, é peor. E porque a interseccionalidade é iso: ver que nas mulleres sempre é máis o todo que a suma das partes.
Como dixo Ruth Bader Ginsburg: «Non pido ningún favor para o meu sexo. Todo o que lle pido aos nosos irmáns é que nos quiten os pés do pescozo».
Así que, liberais, comumachos e posmodernos, menos «Acoso» e máis «O sentido da vida».
Deixa unha resposta